نسخه آزمایشی
رمان تاریخی «یثرب»
کتاب|مورخان و امر قدسی
فیضیه در گذر تاریخ
بهره‌مندی فقه از تاریخ

داستان این‌ کتاب دربرگیرنده بخشی از تاریخ صدر اسلام است که تأثیر مهمی در دعوت پیامبر اکرم (ص) و گسترش دین اسلام دارد. محور اصلی رمان اتفاقاتی است که پس از هجرت پیامبر (ص) به یثرب یا مدینه النبی رخ دادند.

دشوارۀ نسبت مورخان با امر قدسی موضوعی است که تاکنون تاریخ‌ورزان ایرانی چندان دربارۀ آن تأمل و مداقه نکرده‌اند. این در حالی است که پژوهشگران تاریخ به‌ویژه در دو حوزۀ مطالعاتی تاریخ اسلام آغازین و تاریخ انقلاب اسلامی به صورت جدّی و ملموس با آن درگیرند. مسکوت گذاشتن این مسئله، مشکلی را حل نمی‌کند. در این میان بیشترین آسیب هم به دانش تاریخ و پژوهش‌های مربوط به آن می‌رسد زیرا ناآگاهی معرفتی دربارۀ حدود و ثغور دانش تاریخ و نیز توانایی‌ها و قابلیت‌های علمی این رشته، میدان را برای ورود نامشروع معارف دیگر در مطالعات تاریخی و به بیراهه کشاندن آنها فراهم می‌کند. تاریخ‌ورز باید نیک آگاه باشد معرفت متعلَّق او توانایی توصیف و تبیین علمی چه موضوعاتی را دارد و اسناد و مدارک تاریخی در این مسیر تا کجا می‌توانند دستگیر او باشند. اشراف به این مشکله‌ها مستلزم برخورداری از درک درست دربارۀ ماهیت معرفت تاریخی و مختصات علمی بررسی‌های تاریخی است.

نوشتۀ محمد رجائی‌نژاد و محمدحسن عباسی

این کتاب که به مناسبت یکصدمین سال تأسیس حوزه علمیه قم تهیه و تنظیم شده، به تشریح سرگذشت مدرسه فیضیه از بدو تأسیس در دوره سلجوقیان تا امروز به صورتی بسیار خلاصه پرداخته است.

نوشتۀ مصطفی صادقی کاشانی

فقه دانشی است که پیوسته در میان مردم کارآمد بوده و پانزده قرن پیشینۀ این علم، آن را با تاریخ اسلام آمیخته است. از این رو فقیهان و مورخان در پی آن بوده‌اند از این تاریخچۀ دراز و پیشینۀ پرحادثه برای فهم بهتر احکام و شرایط آن از نزول آیات و صدور روایات بهره برند. در طرف دیگر برخی برآنند که اگر باید برای تاریخ از فقه بهره برد، فقه نیز خود را بسیار به تاریخ وابسته کرده و به عبارتی تاریخ‌زده شده است.

رمان تاریخی «یثرب»

داستان این‌ کتاب دربرگیرنده بخشی از تاریخ صدر اسلام است که تأثیر مهمی در دعوت پیامبر اکرم (ص) و گسترش دین اسلام دارد. محور اصلی رمان اتفاقاتی است که پس از هجرت پیامبر (ص) به یثرب یا مدینه النبی رخ دادند.

ادامه مطلب

کتاب|مورخان و امر قدسی

دشوارۀ نسبت مورخان با امر قدسی موضوعی است که تاکنون تاریخ‌ورزان ایرانی چندان دربارۀ آن تأمل و مداقه نکرده‌اند. این در حالی است که پژوهشگران تاریخ به‌ویژه در دو حوزۀ مطالعاتی تاریخ اسلام آغازین و تاریخ انقلاب اسلامی به صورت جدّی و ملموس با آن درگیرند. مسکوت گذاشتن این مسئله، مشکلی را حل نمی‌کند. در این میان بیشترین آسیب هم به دانش تاریخ و پژوهش‌های مربوط به آن می‌رسد زیرا ناآگاهی معرفتی دربارۀ حدود و ثغور دانش تاریخ و نیز توانایی‌ها و قابلیت‌های علمی این رشته، میدان را برای ورود نامشروع معارف دیگر در مطالعات تاریخی و به بیراهه کشاندن آنها فراهم می‌کند. تاریخ‌ورز باید نیک آگاه باشد معرفت متعلَّق او توانایی توصیف و تبیین علمی چه موضوعاتی را دارد و اسناد و مدارک تاریخی در این مسیر تا کجا می‌توانند دستگیر او باشند. اشراف به این مشکله‌ها مستلزم برخورداری از درک درست دربارۀ ماهیت معرفت تاریخی و مختصات علمی بررسی‌های تاریخی است.

ادامه مطلب

فیضیه در گذر تاریخ

نوشتۀ محمد رجائی‌نژاد و محمدحسن عباسی

این کتاب که به مناسبت یکصدمین سال تأسیس حوزه علمیه قم تهیه و تنظیم شده، به تشریح سرگذشت مدرسه فیضیه از بدو تأسیس در دوره سلجوقیان تا امروز به صورتی بسیار خلاصه پرداخته است.

ادامه مطلب

بهره‌مندی فقه از تاریخ

نوشتۀ مصطفی صادقی کاشانی

فقه دانشی است که پیوسته در میان مردم کارآمد بوده و پانزده قرن پیشینۀ این علم، آن را با تاریخ اسلام آمیخته است. از این رو فقیهان و مورخان در پی آن بوده‌اند از این تاریخچۀ دراز و پیشینۀ پرحادثه برای فهم بهتر احکام و شرایط آن از نزول آیات و صدور روایات بهره برند. در طرف دیگر برخی برآنند که اگر باید برای تاریخ از فقه بهره برد، فقه نیز خود را بسیار به تاریخ وابسته کرده و به عبارتی تاریخ‌زده شده است.

ادامه مطلب
مرکز حوزوی پژوهش های تاریخی

بانوان شیعه: جایگاه و نقش فرهنگی و سیاسی بانوان شیعه از عصر امام صادق تا پایان غیبت صغری

نویسنده: سعیده رحیمی

چکیده:

نویسنده در این کتاب بر آن است تا در سایۀ واکاوی شرایط فرهنگی و اجتماعی عصر دوم امامت، از جلوه‌های نقش‌آفرینی بانوان شیعه در صحنۀ اجتماع و تأثیرهای فرهنگی آنان پرده بردارد و ضمن ارائه الگویی درست از حضور اجتماعی، فرهنگی و سیاسی زنان، ابعاد گوناگون نقش خطیر این بانوان را در پایایی مکتب تشیّع اثناعشری نشان دهد و بگوید در متن فرهنگی‌سیاسی قرن‌های دوم و سوم، بانوان شیعه و به‌ویژه بانوان نزدیک به خاندان امامت، چگونه در سایۀ همکاری با امامان معصوم (علیهم السلام) به منزلت اجتماعی شایسته‌ای دست یافتند.

ادامه مطلب
مرکز حوزوی پژوهش های تاریخی

کتاب|تاریخ طبری و احوال و آثار طبری

عنوان: تاریخ طبری و احوال و آثار طبری پدیدآورنده: محمدبن جریر طبری ترجمه: ابوالقاسم پاینده  زبان: فارسی  ناشر: انتشارات اساطیر …

ادامه مطلب